گرفتگی عروق یکی نوع اختلال در روند عملکرد شریان ها (رگ های خونی) است. شریان ها رگ های خونی هستند که خون، اکسیژن و مواد مغذی را از قلب به سایر اندام ها حمل می کنند. گرفتگی می تواند در تمام شریان های بدن از جمله قلب، پا و کلیه ها اتفاق بیفتند.
در اثر گرفتگی و مسدود شدن این شریان ها اکسیژن و خون مورد نیاز به اندام های بدن نمی رسد که این خود می تواند بسیار خطرناک باشد. گرفتگی عروق می تواند منجر به بروز مشکلات جدی چون نارسایی قلبی، سکته مغزی و قلبی و یا حتی می تواند منجر به مرگ شود. سالانه افراد زیادی در سرتاسر دنیا جان خود را به خاطر گرفتگی عروق از دست می دهند. خوشبختانه گزینه های زیادی برای پیشگیری و درمانی گرفتگی عروق وجود دارد. در ادامه قصد داریم به بررسی علل ایجاد گرفتگی عروق، راه های تشخیص گرفتگی عروق و اینکه آيا نوار قلب گرفتگی عروق را نشان می دهد یا خیر، بپردازیم.
علت ایجاد گرفتگی عروق
عمده‌ترین دلایل گرفتگی عروق عبارتند از:
- کلسترول بالا: کلسترول یک ماده زرد رنگ و مومی شکل است که به طور طبیعی در بدن و همچنین در بعضی غذاهای خاصی یافت می شود. اگر سطح کلسترول خون خیلی زیاد باشد، شریان های بدن مسدود می شوند.
- افزایش سن: با افزایش سن، شریان های بدن ضعیف شده و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند و در نتیجه مستعد تجمع کلسترول، چربی و کلسیم در دیواره داخلی خود هستند.
- رژیم غذایی: رژیم غذایی ناسالم می تواند در گرفتگی عروق بسیار کمک کننده باشد. یک رژیم غذایی سالم می تواند شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات و روغن های گیاهی مانند روغن زیتون و آفتاب‌گردان باشد.
گرفتگی عروقی چه علائمی دارد
زمانی که با علائم زیر مواجه شدید حتما به پزشک مراجعه کرده و تست نوار قلب بدهید. تست نوار قلب می‌تواند بسیاری از مشکلات عروقی از جمله گرفتگی رگ را تشخیص دهد.
- اختلال نعوظ در مردان: اختلال نعوظ یکی از شایع ترین عارضه هایی است که در مردان رخ میدهد و دلیل آن می‌تواند ناشی از گرفتگی سرخرگ ها باشد.
- سکته خفیف مغزی: هنگامی که پلاک در سرخرگ ها جمع شوند، مسیر عبور خون به مغز باریک شده و در نتیجه منجر به عدم دریافت اکسیژن به مغز می‌شود. در نهایت عدم رسیدن اکسیژن به مغز باعث سکته مغزی با نام سکته ترومبتیک می‌شود.
- درد پایین کمر: پلاک های چربی معمولا در رگ های منتهی به بخش انتهایی کمر جمع می‌شوند. کاهش جریان خون به بخش انتهایی کمر موجب می‌شود تا مهره های دیسک ضعیف شده و علاوه بر مسدود شدن شریان های سرخرگ ها، باعث فتق دیسک شود. این عارضه بسیار دردناک بوده و فشار روحی و عصبی زیادی به بیمار وارد می‌کند.
آیا نوار قلب گرفتگی عروق را مشخص می کند
شاید برای بسیاری سؤال باشد که راه تشخیص گرفتگی عروق چیست؟ آیا نوار قلب گرفتگی عروق را نشان می دهد؟ در ادامه به این سؤالات پاسخ داده شده است.
در وهله اول، پزشک معالج برای تشخیص گرفتگی عروق با معاینه بدنی شروع می کند. بدین ترتیب که به شریان های بدن گوش می دهد تا نبض های ضعیف یا غایب (فقدان نبض) را بررسی کند. علاوه بر این ممکن است به انجام تست های زیر نیاز باشد:
- آزمایش خون برای جستجوی مواردی که خطر ابتلا به گرفتگی عروق را افزایش می دهند، مانند کلسترول بالا یا قند خون است.
- انجام ایکس ری برای قفسه سینه به منظور تشخیص نارسایی قلبی
- انجام تست های سی تی اسکن یا ام آر آی برای جستجوی شریان های سخت شده یا باریک شده (گرفتگی)
- انجام نوار قلب (EKG)
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام در حقیقت تستی است که طی آن سیگنال های الکتریکی انتقال یافته از قلب ثبت می شوند. نوار قلب یک آزمایش معمولی و بدون درد است که برای تشخیص سریع مشکلات قلبی از جمله گرفتگی عروق و نظارت بر سلامت قلب استفاده می شود؛ بنابراین، پاسخ اینکه "آیا نوار قلب گرفتگی عروق را نشان می دهد؟ " بله می باشد. در حقیقت پزشک معالج از روی الگویی ثبت شده برای ضربان قلب، قادر به تشخیص وجود گرفتگی عروق خواهد بود.
اگر شما دچار درد قفسه سینه هستید و یا اینکه دچار حمله قلبی شده اید، یکی از دلایل آن می تواند گرفتگی عروق باشد. با استفاده از نوار قلب پزشک معالج قادر به تشخیص وجود شریان های مسدود شده یا تنگ در قلب شما (بیماری عروق کرونر) خواهد بود.
گرفتگی عروق بیماری خطرناکی است که در صورت تشخیص دیر هنگام می تواند منجر به مرگ شود. یکی از راه های تشخیص وجود گرفتگی عروق، نوار قلب است.
روش های تشخیص گرفتگی عروق قلب
پزشک مربوطه قادر است با انجام چند تست ساده از گرفتگی عروقی قلب مطلع شود. این روش ها عبارتند از:
- تست اکو: تست اکو از طریق راه رفتن بر روی تردمیل انجام می‌شود. در این روش وسیله کوچکی به قفسه سینه فرد وصل شده و امواج فراصوت منتشر می‌کند. این امواج پس از برخورد با دریچه قلب کمانه کرده و تصاویر متحرکی از وضعیت قلب و دریچه ها منتشر می‌کنند.
تست استرس تردیمل: در این روش فرد روی تردیمل قرار گرفته و الکترودهایی به او وصل می‌شود. این الکترودها وضعیت قلب را در هنگام فعالیت ورزشی یا راه رفتن بر روی تردمیل ثبت می‌کنند. - آزمایش هسته‌ای قلب: در این روش فرد مدتی را به فعالیت های ورزشی می‌پردازد و در هنگام استراحت یک ماده رادیواکتیو به رگ های او تزریق می‌شود. این ماده از طریق تصاویر شرایط قلب را نشان داده و پزشک می‌تواند مناطق دارای جریان خون غیر طبیعی را مشاهده کند. جریان غیر طبیعی خون ناشی از باریک شدن سرخرگ ها بوده و پلاک ها عامل اصلی بروز آن هستند.
- MRI: در صورتی که روش ها فوق در تشخیص گرفتگی عروقی عاجز باشند، فرد درون دستگاه MRI قرار می‌گیرد. در این روش پزشک با تزریق دارو جریان خون را به سمت قلب افزایش داده و پس از آن تصاویر به صورت ثابت و غیر متحرک ثبت می‌شوند. در نهایت پزشک با استفاده از این تصاویر محل انسداد سرخرگ ها و علت مسدود شدن رگ هاتی قلب را متوجه می‌شود.