بسیاری از بیماران عروقی و حتی افراد سالم برای بررسی وضعیت قلب خود نزد پزشک مراجعه می‌کنند. پزشک با در نظر گرفتن شرایط جسمانی فرد به او یکی از دو روش اکو قلب یا تست ورزش را تجویز می‌کند. مطمئنا بارها از خود پرسیده‌اید که کدامیک از این دو روش ایده‌ال هستند. در واقع نمی‌توان فرق چندانی بین این دو روش قائل شد، چراکه هر کدام مزایا و معایب مختص به خود را دارند. اما، برای آگاهی از این موضوع بهتر است هر یک را توضیح داده و با بررسی مزایا و معایب آنها پاسخ سوال خود را دریافت کنیم.
اکو چیست
اکو استرس روشی است که در آن پزشک از طریق هدایت امواج صوتی با فرکانس بالا به قلب میزان سلامت آن را می‌سنجد؛ به گونه‌ای که پژواک قلب توسط گیرنده‌های امواج صوتی دریافت و به تصویر یا همان نوار قلب تبدیل می‌شود. در حال حاضر تست اکو به 3 روش ساده، دو بعدی و داپلر صورت می‌گیرد.
- تست اکوی ساده: در این روش قلب تنها از یک بعد مورد بررسی قرار می‌گیرد. به طوری که پزشک برای مشاهده زوایای مختلف قلب، جهت پروب دستگاه را عوض می‌کند.
- اکوی دو بعدی: در اکوی دو بعدی تصویر به طور واضح تر به تصویر کشیده می‌شود. با توجه به کیفیت تصویربرداری دستگاه، تمام جزئیات آناتومی قلب مورد بررسی قرار گرفته و اجزا و میزان کارایی آن مشخص می‌شود.
- اکوی داپلر: بهترین و دقیق ترین روش اندازه گیری قلب، روش اکوی داپر است. در این روش تصاویر رنگی (آبی و قرمز) برای تشخیص جهت و اندازه گیری سرعت جریان خون و همچنین ناهنجاری های قلبی در دستگاه داپلر ایجاد می‌شود. از طرفی قدرت عضلانی قلب و توان آن برای پمپاژ خون در بطن چپ با این روش مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تست ورزش چیست
در بریخی مواقع امکان بررسی مشکلات قلبی و سلامت آن در حالت ساکن یا استراحت وجود ندارد. از این رو، بیمار باید با انجام تست های مخصوص ورزشی، پزشک را برای اندازه گیری عملکرد قلب خود و همچنین ناهنجاری های احتمالی کمک کند. تست ورزش به روش های مختلفی انجام می‌شود:
- پیاده روی بر روی تردمیل: نوارهای متحرکی که شبیه به تردمیل هستند جزو دستگاه های مخصوص ورزشی برای تشخیص عملکرد قلب می‌باشند. در این روش بیمار با راه رفتن بر روی نوارهای متحرک، میزان عملکر قلب خود را ثبت می‌کند.
- دوچرخه ثابت: پدال زدن بر روی دوچرخه های ثابت یکی دیگر از روش های تست ورزش قلب است. در این روش الکترودهای الکتروکاردیوگراف به پاها و قلب بیمار وصل شده و نوار قلب او طی مراحل مختلف ثبت می‌شود.
موارد استفاده از تست ورزش به شرح زیر است:
- بیماری شریان کرونر
- بررسی تاثیرگذاری داروهای ضد آریتمی یا ضد آنژینی
- ریشه یابی درد در قفسه سینه
- بررسی عملکرد قلب پس از جراحی قلب
- بررسی وضعیت دیس ریتمی های احتمالی
بررسی اکو و تست ورزش
در بیشتر مواقع پزشکان اکوی استرس را برای بیماران منع می‌کنند. دلیل آن هم ضعف بدنی و شرایط سنی بیمار است. البته، این بدان معنا نیست که اکوی استرس خطرناک باشد. چراکه درصد بروز خطر برای بیماران در این روش حدود 1 به 5000 است. در واقع، اکوی استرس برای انجام یک تست استاندارد و دقیق تجویز می‌شود. در حالی که تست ورزش کمی پیشرفته تر بوده و از طریق آن پزشک در حین فعالیت، میزان عملکرد قلب خود را نیز ثبت می‌کند.
با توجه به تعریف فوق، می‌توان نتیجه گرفت که اکوی قلب برای شرایط استاندارد و در حالت شدید تر برای بررسی جزئیات سلامت قلب انجام شده و جزو روش های تهاجمی است. اما، تست ورزش روشی غیر تهاجمی بوده و پزشک میزان سلامت قلب بیمار را در حالت فعالیت مشاهده خواهد کرد.