اکوکاردیوگرام (یا اکو) سونوگرافی قلب است. در مراحل اکو قلب، ویدیوهای کوتاهی از قلب هنگام تپش ضبط می‌شود و از این ویدئوها می‌توان با ساختار و عملکرد قلب آشنا شد. بطن چپ، محفظه پمپاژ اصلی قلب شما است، جایی که خون از قلب شما خارج می‌شود تا به سرتاسر بدن پمپاژ شود. از آنجا که این بطن تمام این کارها را انجام می‌دهد، بزرگترین و عضلانی ترین عضو از چهار حفره قلب شناخته می‌شود.
آشنایی با اکو قلب
اکوکاردیوگرام یا "اکو" اسکنی است که برای بررسی قلب و عروق خونی مجاور استفاده می‌شود. این یک نوع اسکن اولتراسوند است، به این معنی که یک لوله‌ی کوچک برای ارسال امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌شود که در هنگام پرش از قسمت‌های مختلف بدن، پژواک ایجاد می‌کند. این پژواک ها توسط لوله گرفته و در حین انجام اسکن به یک تصویر متحرک روی مانیتور تبدیل می‌شود. ممکن است یک متخصص قلب در کلینیک قلب زاینده رود و یا حتی پزشک عمومی، درخواست اکوکاردیوگرام کند. مراحل اکو قلب معمولاً در بیمارستان یا کلینیک توسط متخصص قلب، فیزیولوژیست قلب یا یک تکنسین آموزش دیده به نام سونوگرافیست انجام می‌شود. اگرچه اسم مشابه دارند، اما اکوکاردیوگرام مشابه الکتروکاردیوگرام (ECG) نیست، که آزمایشی برای بررسی ریتم قلب و فعالیت الکتریکی آن است.
انواع اکوکاردیوگرام
سه نوع اصلی آزمایش اکوکاردیوگرافی وجود دارد که پزشک انجام می‌دهد.
مراحل اکو قلب ترانس توراسیک غیر تهاجمی است. از یک مبدل استفاده می‌کند که روی قفسه سینه شما حرکت می‌کند تا تصویر قلب را تولید کند.
آزمایش اکو ترانس مری با یک مبدل لوله ای در گلو انجام می‌شود. این به پزشک کمک می‌کند تا قلب را از زاویه‌های متفاوت ببینید.
در آخر، اکوکاردیوگرام تنشی در حین ورزش روی تردمیل یا دوچرخه رخ می‌دهد. این برای نظارت بر پاسخ قلب شما به فعالیت بدنی است.
در کلینیک تخصصی قلب زاینده رود، از بهترین و امروزی‌ترین دستگاه‌ها برای آزمایش اکوکاردیوگرافی قلب استفاده می‌شود.
اکوکاردیوگرافی چه زمانی پیشنهاد می‌شود؟
مراحل اکو قلب می‌تواند با بررسی ساختار قلب و رگ‌های خونی اطراف، تجزیه و تحلیل چگونگی جریان خون در آنها و ارزیابی حفره‌های پمپاژ قلب، به تشخیص و نظارت برخی بیماری‌های قلبی کمک کند. اکوکاردیوگرافی می‌تواند به تشخیص موارد زیر کمک کند:
آسیب ناشی از حمله قلبی: جایی که جریان خون به قلب، ناگهان مسدود شد.
نارسایی قلبی: جایی که قلب نمی تواند خون کافی را در بدن با فشار مناسب پمپ کند.
بیماری مادرزادی قلب: نقایص مادرزادی که بر عملکرد طبیعی قلب تأثیر می‌گذارد.
مشکلات دریچه های قلب: مشکلاتی که بر دریچه هایی که جریان خون را در قلب کنترل می‌کنند، تأثیر می‌گذارد.
کاردیومیوپاتی: جایی که دیواره های قلب ضخیم یا بزرگ می‌شوند.
اندوکاردیت: عفونت در دیواره قلب که به دریچه های قلب آسیب می‌رساند.
مراحل اکو قلب همچنین می‌تواند به پزشکان کمک کند تا بهترین درمان را در این شرایط انتخاب کنند.
مراحل اکو قلب
چندین روش مختلف برای انجام مراحل اکو قلب وجود دارد؛ اما اکثر افراد اکوکاردیوگرام ترانس توراسیک (TTE) را تجربه می‌کنند. معمولاً برای آماده شدن برای آزمایش نیازی به انجام کاری نخواهید داشت، مگر اینکه اکوکاردیوگرافی از طریق مری انجام دهید.
مرحله 1: نمای محور طولانی پاراسترنال (PSLA).
مرحله 2: نمای محور کوتاه پاراسترنال (PSSA). محور کوتاه پاراسترنال – سطح پاپیلاری میانی. محور کوتاه پاراسترنال – سطح دریچه میترال (نمای دهان ماهی).
مرحله 3: نماهای آپیکال. نمای آپیکال 4 محفظه (A4C).
مرحله 4: نمای زیردنده‌ای (Subcostal).
مرحله 5: نمای ورید اجوف تحتانی یا بزرگ سیاهرگ زبرین (IVC)
اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک
در مراحل اکو قلب TTE، از شما خواسته می‌شود قبل از دراز کشیدن روی تخت، هر لباسی را که بالا تنه‌ی خود را پوشانده است در بیاورید. ممکن است به شما یک روپوش بیمارستانی داده شود تا در طول آزمایش خود بپوشید.
هنگامی که دراز کشیده اید، چندین حسگر کوچک چسبنده به نام الکترود به سینه شما متصل می‌شود. اینها به دستگاهی متصل خواهند شد که ریتم قلب شما را در طول آزمایش کنترل می‌کند.
یک ژل روان کننده روی قفسه سینه یا مستقیماً روی پروب اولتراسوند اعمال می‌شود. از شما خواسته می‌شود که به پهلوی چپ خود دراز بکشید و پروب روی قفسه سینه شما حرکت می‌کند.
این پروب توسط یک کابل به یک دستگاه نزدیک متصل می‌شود که تصاویر تولید شده را نمایش می دهد و ضبط می‌کند.
امواج صوتی تولید شده توسط پروب را نخواهید شنید، اما ممکن است در حین اسکن صدای چرخش را بشنوید. این طبیعی است و فقط صدای جریان خون در قلب شما است که توسط پروب دریافت می‌شود.
کل این عمل معمولاً بین 15 تا 60 دقیقه طول می‌کشد و معمولاً می‌توانید مدت کوتاهی پس از آن به خانه بروید.
انواع دیگر اکوکاردیوگرافی
همچنین چندین نوع دیگر اکوکاردیوگرافی وجود دارد که می‌توان انجام داد:
اکوکاردیوگرام ترانس مری (TOE) - که در آن یک پروب کوچک از گلو به لوله غذا (مری) و گاهی به معده شما منتقل می‌شود (گلوی با اسپری بی حس کننده موضعی بی حس می‌شود و به شما یک آرام بخش داده می‌شود تا کمک کند آرام شوید. ) ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از این آزمایش از خوردن غذا خودداری کنید.
یک اکوکاردیوگرام تنشی مانند یک TTE؛ اما در طول آن یا بلافاصله پس از یک دوره ورزش روی تردمیل یا دوچرخه ورزشی، یا پس از تزریق دارویی که قلب شما را قوی تر می‌کند انجام می‌شود.
اکوکاردیوگرام حاجب – که در آن یک ماده بی ضرر به نام ماده حاجب قبل از انجام اکوکاردیوگرافی به جریان خون شما تزریق می‌شود. این ماده به وضوح در اسکن ظاهر می‌شود و می‌تواند به ایجاد تصویر بهتری از قلب شما کمک کند.
نوع اکوکاردیوگرام شما بستگی به وضعیت قلب در حال ارزیابی و میزان دقیق بودن تصاویر دارد.
به عنوان مثال، اگر مشکل قلبی شما به دلیل فعالیت بدنی ایجاد شده باشد، ممکن است اکوکاردیوگرام تنشی توصیه شود، در حالی که تصاویر دقیقتر تولید شده در مراحل اکو قلب TOE ممکن است در کمک به برنامه ریزی جراحی قلب مفیدتر باشد.
نتایج اکو
در برخی موارد، ممکن است فردی که اسکن را انجام می‌دهد، بلافاصله پس از اتمام مراحل اکو قلب، نتایج را با شما در میان بگذارد.
با این حال، تصاویر حاصل از اسکن معمولاً باید قبل از ارسال نتایج به دکتری که آزمایش را درخواست کرده است، تجزیه و تحلیل شود. سپس پزشک نتایج را در کلینیک تخصصی قلب زاینده رود با شما در میان خواهد گذاشت.
اقدامات قبل از اکو قلب
پزشک قبل از شروع حرکت، ضربان قلب، ریتم قلب و فشار خون شما را اندازه گیری می‌کند. روی میز معاینه دراز می‌کشید تا سونوگرافی بتواند از قلب شما عکس بگیرد. آنها یک کنترل دستی (نوعی که معمولاً برای آزمایش اکو استفاده می‌شود) را در قسمت بیرونی قفسه سینه شما در نقاط مختلف قرار می‌دهند.
مراقبت های بعد از اکو قلب
تا 2 ساعت پس از آزمایش از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. بعد از 2 ساعت می‌توانید یک جرعه آب امتحان کنید. اگر سرفه می‌کنید، 30 دقیقه صبر کنید و سپس یک جرعه دیگر آب امتحان کنید. اگر بتوانید آب را بدون هیچ مشکلی قورت دهید، می‌توانید به طور معمول شروع به خوردن و آشامیدن کنید. از خوردن سالاد برای اولین وعده بعد از آزمایش خودداری کنید.
به طور کلی، زمان ریکاوری کمی برای اکوکاردیوگرام لازم است. پس از انجام اکوکاردیوگرام ترانس مری، ممکن است برای چند ساعت کمی گلو درد داشته باشید؛ اما باید بتوانید روز بعد به فعالیت های معمول خود بازگردید.
آیا اکو قلب عوارض جانبی دارد؟
مراحل اکو قلب استاندارد یک روش ساده، بدون درد و ایمن است. هیچ عارضه جانبی از اسکن وجود ندارد، اگرچه ژل روان کننده ممکن است احساس سردی داشته باشد و ممکن است زمانی که الکترودها از پوست شما در پایان آزمایش برداشته می‌شوند، ناراحتی جزئی را تجربه کنید.
بر خلاف برخی از تست ها و اسکن های دیگر، مانند اشعه ایکس و سی تی اسکن، در طول اکوکاردیوگرام از اشعه استفاده نمی شود. با این حال، برخی از خطرات مرتبط با انواع کمتر رایج اکوکاردیوگرافی وجود دارد.
ممکن است عمل TOE برای شما ناخوشایند باشد و ممکن است گلوی شما برای چند ساعت بعد از آن احساس درد کند. اگر داروی آرام‌بخش مصرف کردید، تا 24 ساعت پس از آزمایش نمی‌توانید رانندگی کنید، زیرا ممکن است همچنان در اثر آرام‌بخش احساس خواب‌آلودگی کنید. همچنین احتمال کمی وجود دارد که پروب به گلوی شما آسیب برساند.
در کلینیک تخصصی قلب زاینده رود، در تمام مراحل اکو قلب متخصص حضور دارد و در صورت بروز مشکل سریعاً مداخله می‌کند. در طول یک اکوکاردیوگرافی ترنس توراسیک، ممکن است احساس بیماری و سرگیجه داشته باشید و ممکن است کمی درد قفسه سینه را تجربه کنید. همچنین احتمال کمی وجود دارد که این روش باعث ایجاد ضربان قلب نامنظم یا حمله قلبی شود، اما در طول آزمایش به دقت تحت نظر خواهید بود و در صورت وجود علائمی از هر گونه مشکلی متوقف خواهد شد.
برخی از افراد با شرایط خاص یا افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند، نمی توانند از ماده حاجب در طول اکوکاردیوگرافی حاجب استفاده کنند. این مو رد می‌تواند عوارض جانبی مانند سردرد ایجاد کند؛ اما معمولاً خفیف است. در موارد نادر، ممکن است واکنش آلرژیک جدی هم رخ دهد.
سخن آخر
اکوکاردیوگرام یک آزمایش اولتراسوند است که ساختار و عملکرد قلب شما را بررسی می‌کند. مراحل اکو قلب می‌تواند طیف وسیعی از شرایط از جمله کاردیومیوپاتی و بیماری دریچه را تشخیص دهد. انواع مختلفی از تست اکو وجود دارد، از جمله ترانس توراسیک و ترانس مری. تمام این اکوها باید به دستور پزشک و توسط متخصص قلب در کلینیک قلب زاینده رود انجام شود، تا نتایج بدست آمده از آن برای تشخیص و درمان بیماری قابل اعتماد باشد. کلینیک زاینده رود ارائه دهنده تمامی خدمات درمانی قلب امکان اکو در منزل اصفهان را نیز برای شما فراهم کرده است.